วันนี้ (๑๗ ส.ค. ๖๘) ที่หอประชุมจังหวัดตรัง พันจ่าโท อนันต์ บุญสำราญ รองผู้ว่าราชการจังหวัดตรัง เปิดงานวันอนุรักษ์พะยูนแห่งชาติ ประจำปี ๒๕๖๘ พร้อมด้วย ภาครัฐ ภาคเอกชน
และพี่น้องประชาชน เข้าร่วมงาน
วันอนุรักษ์พะยูนแห่งชาติ มีที่มาจาก “มาเรียม” ลูกพะยูนที่พลัดหลงกับแม่ แล้วเกยตื้นที่จังหวัดตรัง เมื่อวันที่ ๒๖ เมษายน ๒๕๖๒ ตลอดระยะเวลา ๔ เดือน จังหวัดตรังร่วมกับหน่วยงานภายในกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ได้พยายามอย่างเต็มที่ เพื่อช่วยเหลือลูกพะยูนตัวนี้ ท่ามกลางกำลังใจจากผู้คนในสังคม แม้ว่าสุดท้ายมาเรียมจะจากไปเมื่อวันที่ ๑๗ สิงหาคม ๒๕๖๒ แต่เพื่อระลึกถึงและขับเคลื่อนการอนุรักษ์พะยูนและสัตว์ทะเลหายากอื่น ๆ ต่อไป คณะกรรมการนโยบายและแผนการบริหารจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งแห่งชาติ จึงได้กำหนดวันที่ ๑๗ สิงหาคมของทุกปี เป็นวันอนุรักษ์พะยูนแห่งชาติ
เป็นที่ทราบดีว่า พะยูนเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในทะเล และเป็นสัตว์ป่าสงวนตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. ๒๕๖๒ ปัจจุบันประเทศไทยมีพะยูน ประมาณ ๒๑๒ ตัว และมีแนวโน้มที่จะลดลงจากการประเมินของสหภาพสากลว่าด้วยการอนุรักษ์ (IUCN) พบว่า พะยูนถูกจัดให้อยู่ในสภาวะเสี่ยงที่จะสูญพันธุ์
กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งได้กำหนดมาตรการในเชิงรุกอย่างเร่งด่วน โดยเน้น ๔ ด้านหลัก ได้แก่ (๑) ฟื้นฟูและคุ้มครองแหล่งหญ้าทะเลอย่างเข้มข้นโดยเฉพาะในพื้นที่ที่พบพะยูนชุกชุมและมีปัญหาความเสื่อมโทรม (๒) ควบคุมกิจกรรมของมนุษย์ เช่น การกำหนดเขตจำกัดความเร็วเรือในแหล่งหญ้าทะเล และลดความเสี่ยงจากเครื่องมือประมง (๓) ยกระดับระบบเฝ้าระวังและการช่วยเหลือพะยูนเกยตื้นให้ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพมากขึ้น และ(๔) เฝ้าระวังโรคและปัจจัยด้านสุขภาพของพะยูน โดยสนับสนุนการตรวจวินิจฉัยโรค สารพิษ และมลภาวะในแหล่งอาศัย รวมถึงพัฒนาอาหารทดแทนสำหรับพะยูนในภาวะขาดแคลนอาหาร ซึ่งมาตรการเหล่านี้ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ
ภาคเอกชน ชุมชนท้องถิ่นและประชาชนทั่วไป เพื่อให้การอนุรักษ์พะยูนไทยบรรลุผลอย่างยั่งยืน มีแนวทางบริหารจัดการอนุรักษ์พะยูนและถิ่นอาศัยอย่างชัดเจน และมีความก้าวหน้าเป็นรูปธรรมด้วยความตระหนัก และความสนใจในการดำเนินงานเกี่ยวกับการอนุรักษ์พะยูนของทุกภาคส่วน จึงเป็นที่มาของการร่วมกันจัดกิจกรรมงานวันอนุรักษ์พะยูนแห่งชาติในวันนี้ การจัดงานวันอนุรักษ์พะยูนแห่งชาติ ประจำปี ๒๕๖๘ จัดขึ้นภายใต้แนวคิด รักษ์พะยูนคืนถิ่นเลตรัง อันหมายถึงการต้อนรับกลับบ้านอย่างอบอุ่นต่อพะยูนหลังจากที่พะยูนได้อพยพออกจากจังหวัดตรังอันเป็นบ้านเกิดและถิ่นที่อยู่อาศัยสำคัญ ภายในงานประกอบด้วยกิจกรรมต่าง ๆ เกี่ยวกับการอนุรักษ์พะยูนและหญ้าทะเล เช่น การนำเสนอผลการดำเนินงานและเสวนาทางวิชาการที่เกี่ยวข้องกับพะยูน และหญ้าทะเล ทั้งด้านการศึกษาวิจัยและการอนุรักษ์ การระดมความคิดเห็นเพื่อนำไปสู่การดำเนินงานตามแผนอนุรักษ์พะยูนแห่งชาติระยะที่ ๒ การขยายผลสู่โรงเรียน
ในพื้นที่ชายฝั่งทะเลของประเทศ การออกร้านของชุมชนและภาคเอกชน วัตถุประสงค์สำคัญของการจัดงาน คือ เพื่อเสริมสร้างเครือข่ายและเผยแพร่องค์ความรู้ทางวิชาการด้านพะยูน และหญ้าทะเลในวงกว้างมากขึ้น เพื่อเสริมสร้างจิตสำนึกและความเข้าใจการอนุรักษ์หญ้าทะเลและพะยูนแก่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องและบุคคลทั่วไป เพื่อสานต่อการผลักดันด้านนโยบายพะยูนและหญ้าทะเลแห่งชาติ และเพื่อผลักดันให้เกิดความร่วมมือที่เป็นรูปธรรมและร่วมกันรับผิดชอบในการอนุรักษ์พะยูนและระบบนิเวศหญ้าทะเล นอกจากนี้ การจัดกิจกรรมในครั้งนี้ยังเป็นการสร้างโอกาสและกระจายรายได้ให้กับชุมชน ช่วยส่งเสริมและกระตุ้นการท่องเที่ยวของจังหวัดตรัง เนื่องจากมีการประชาสัมพันธ์เชิญชวนให้เป็นงานที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ ไม่ใช่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง
กับงานอนุรักษ์เท่านั้น และการจัดงานยังเน้นรูปแบบ “Green Event” ลดขยะ งดโฟม และลดบรรจุภัณฑ์ใช้แล้วทิ้งจำพวกพลาสติกให้ได้มากที่สุด